Johann Wenzel Anton Stamitz, een van de meest invloedrijke figuren in de Europese muziek in het midden van de achttiende eeuw, werd geboren in Nemecky Brod (Duits: Deutschbrod) in juni 1717. Zijn vader, Anton ‘ n Ign‡c, was organist in de Decaanskerk en werd later koopman, landeigenaar en gemeenteraadslid. Waarschijnlijk kreeg Johann zijn vroege muzikale opleiding van zijn vader voordat hij in 1728 het Jezuïeten Gymnasium in Jihlava binnenging. Stamitz is bekend als student aan de Faculteit Wijsbegeerte aan de Universiteit van Praag tijdens het academiejaar 1734-35 en wordt verondersteld de universiteit te hebben verlaten om een carrière als vioolvirtuoos te vestigen. Hij werd waarschijnlijk als violist aangenomen door het Hof van Mannheim in 1741-42 als gevolg van contacten tijdens de kroning in Praag (als koning van Bohemen) van de Beierse keurvorst Carl Albert, een van zijn naaste bondgenoten was de keurvorst van de Palts.De vroegst bekende verwijzing naar een concert van Stamitz komt voor in een advertentie voor een concert in Frankfurt am Main op 29 juni 1742, waarin hij afwisselend zou optreden op viool, altviool d ‘ amore, cello en contrabas en een concerto voor twee orkesten van zijn eigen compositie. Stamitz ‘ professionele carrière begon in Mannheim. In 1743 werd hij benoemd tot “Erster Hoff violist” (eerste Hofviolist); in 1745 of 1746 – de datum is onzeker-werd hij bekroond met de titel Concertmeister en in 1750 werd hij benoemd tot “dirigent van instrumentale muziek”.Onder keurvorst Carl Theodor (1724-99), een verlichte heerser met sterke belangen in filosofie, wetenschap en kunst, werd het Hof van Mannheim een van de meest glinsterende in Europa. Hoewel Carl Theodor een belangrijke beschermheer van kunst en literatuur was, stond muziek centraal en spaarde hij moeite noch kosten om zijn hof te bouwen tot een van de belangrijkste muzikale centra in Europa. Naast regelmatige producties van nieuwe opera ‘ s en balletten, nam het Hof van Mannheim een aantal uitzonderlijke muzikanten in dienst, waaronder Franz Xaver Richter, de fluitist Johann Baptist Wendling, Ignaz Holzbauer en de cellisten Innocenz Danzi en Anton Fils (Filtz), die allen speelden in het onvergelijkbare orkest onder leiding van Johann Stamitz.Het Mannheim orkest presenteerde wekelijks ‘academies’ in de Rittersaal in het Kiespaleis. Deze academies waren relatief informele sociale bijeenkomsten en bezoekers kregen vaak staanplaatsen om de voorstelling te horen. De academies waren de primaire verantwoordelijkheid van de concertmeester en Stamitz was verplicht om de uitvoering voor te bereiden en te dirigeren, af en toe concerten uit te voeren en zijn eigen orkestcomposities te verzorgen. Hoewel het orkest zijn grootste bekendheid verwierf in de twee decennia na Stamitz ‘ dood, kan er weinig twijfel over bestaan dat hij de oorspronkelijke impuls gaf aan de ontwikkeling van zijn nieuwe stijl van accurate, precieze uitvoering.In een van de beroemdste beschrijvingen van het hoforkest van Mannheim herinnerde de estheticus C. F. D. Schubart eraan dat het luisteren naar het orkest, “men geloofde dat men naar een magisch eiland van geluid werd getransporteerd… Geen orkest ter wereld heeft ooit de uitvoering van de Mannheimers geëvenaard. Zijn kracht is als de donder, zijn crescendo als een machtige waterval, zijn verkleining een zachte rivier die in de verte verdwijnt; zijn piano is een adem van de lente…”terwijl Dr Charles Burney, de Engelse muziekhistoricus,: “inderdaad, er zijn meer solo-spelers, en goede componisten in deze, dan misschien in enig ander orkest in Europa; het is een leger van generaals, even geschikt om een strijd te plannen, als Om het te bestrijden”.In de late zomer van 1754 ondernam Stamitz een jaar durende reis naar Parijs, waar hij voor het eerst optrad in een Concert Spirituel van 8 September 1754. In Parijs woonde hij in Passy in het paleis van de fermier g?n?ral A.-J.-J Le Riche de la Pouplini?re, een rijke amateur wiens privé-orkest hij dirigeerde, en was ook actief in openbare concerten in de Franse hoofdstad, met bijzonder succes op de concerten Italiens.Stamitz keerde waarschijnlijk in de herfst van 1755 terug naar Mannheim, waar hij minder dan twee jaar later op 39-jarige leeftijd overleed. Het officiële verslag van zijn dood luidt: “30 maart 1757. Begraven, Jo ‘ es Stainmiz, directeur van hofmuziek, zo expert in zijn kunst dat zijn gelijke nauwelijks zal worden gevonden. Rite provided”.
