geen Jarboe = geen zwanen

eind jaren tachtig en begin jaren negentig werd veel aandacht besteed aan de invloed van Jarboe op The turn in Swans music, daarna veel commentaar op haar afwezigheid bij The return of Swans in 2010. Mijn geloof is tweeledig: ten eerste, dat zwanen niet zonder haar door konden gaan in 1996-1997 en, ten tweede, dat de huidige herhaling van zwanen onmogelijk zou zijn zonder de invloed die ze Michael Gira had en de aard van zwanen tussen 1984 en 1997.

het eerste lijkt onbetwistbaar. Tijdens interviews voor SWANS: Sacrifice And Transcendence (http://smarturl.it/swansbook) maakten zowel Gira als Jarboe iets merkwaardigs duidelijk: dat de traditionele opvatting is dat hun relatie overbloedde en de band beïnvloedde, terwijl, naar hun mening, het andersom was. Het is logisch.: het ethos van Swans was zo absolutistisch-zo gefocust op het maken van elke show, elke opname en elke voorstelling tot het hoogtepunt van wat er op dat moment kon bestaan – dat elk hun wederzijdse liefde en genegenheid aan de deur zou achterlaten en nauwelijks een vleugje genade aan elkaars gevoelens zou tonen. Zwanen moesten alles zijn. Elk van hen argumenteerde, bekritiseerde, ontleedde en eiste wat het voelde dat een lied nodig zou hebben om de hoogten te bereiken. Jarboe was steeds prominenter geworden als vocalist – ten tijde van The Great Annihilator in 1995 zong ze vijf van de nummers op de plaat volledig – maar droeg ook teksten bij, werkte muziek op met Lary 7 en anderen en introduceerde het in de context van Swans (‘Volcano’, van Soundtracks For the Blind bijvoorbeeld was blijkbaar bedoeld als Jarboe solo werk met Lary 7 om op een compilatie of een release buiten Swans te verschijnen), en voegde haar instrumentale texturen toe aan bijna elk nummer dat werd uitgevoerd. Zwanen zouden in tegenstelling en verrassing in haar afwezigheid ernstig tekort zijn gekomen. Sterker nog, in termen van het functioneren van de band, Jarboe en Gira waren de ‘officer class’ en, tot op zekere hoogte, lijken te hebben bezet good cop/bad cop rollen met Gira schoppen mensen kont terwijl Jarboe Rally, molliped, overgehaald en aangemoedigd. Het hebben van de twee polen kan zeer nuttig zijn in elke werkomgeving (ik heb het gezien vrij regelmatig in kantoren) omdat elk trekt verschillende positieve reacties van degenen die ze werken met – het heeft zeker een effect als het gaat om een muziek als zwanen met zijn afhankelijkheid van spanning. Bij tijd en wijle, tijdens de latere tours, lijkt het erop dat de band zou zijn gestopt als Jarboe ‘ s overtuigingskracht en vermogen om geesten op te wekken niet had gehad. Gira kon zich in 1996 niet voorstellen dat zwanen zonder Jarboe verder zouden gaan en hij kon zich duidelijk niet voorstellen dat het zou werken in de nasleep van hun romantische relatie: hun symbiose was de kern van zwanen geworden.

dit laatste is een genuanceerder punt. Swans, in 1984, was op een keerpunt: toen Roli Mosimann en Harry Crosby vertrokken, Swans bestond alleen uit Gira en Westberg-Gira beschouwd verlaten Muziek. Jarboe haalde hem over om door te gaan en werd vervolgens gerekruteerd voor de line-up – Swans bleef, gedeeltelijk, vanwege haar. Met Cop bereikte Swans early template zijn volle expressie: het geluid zelf moest veranderen als de band niet over oude grond zou treden. Greed en Holy Money, ondanks al hun claustrofobische knuppelvibe, bevatten veel ruimte – luide kalfjes bij wijze van spreken – evenals Jarboe ‘ s vocale bijdragen, zelfs een piano. Gira zou spreken van zijn toenemende bezorgdheid over de component van het publiek dat de muziek als niets intelligenter zag dan een soort geheimzinnige heavy metal, luidheid en zwaarte alleen maar omwille van het – dat soort voorspelbaarheid was onbevredigend. Jarboe bezat de muzikale opvoeding en kennis die Gira de nieuwe mogelijkheden zou bieden waar hij naar verlangde – evenals het vertrouwen en de aanmoediging om te leren en te proberen. Gira ’s evolutie naar een echte zanger was de open deur naar Swans’ toekomst en begon met Jarboe hem rudimentaire vocale technieken te leren om op te bouwen, te oefenen en te ontwikkelen. Het Skin project was ondertussen een kans – betaald door Product Inc (Mute) – om ervaring en comfort op te doen met akoestische instrumentatie in combinatie met de mogelijkheden van de studio. Nogmaals, alles wat in de huid werd geleerd, zou terugbloeden in zwanen, waardoor de bloeitijd op Children of God en de full-blown Americana van de brandende wereld mogelijk werd – tegen de tijd van wit licht en liefde voor het leven was de sonische expansiviteit van Swans de nieuwe norm met gastartiesten, sessiemuzikanten en andere gespecialiseerde muzikanten die regelmatig opkwamen. Jarboe was geen passagier, net zo min als Gira een marionet was: steeds meer waren ze gelijken die elkaar de ruimte en het comfort toestonden om te experimenteren en verder te gaan.Een belangrijke zijbalk zou Jarboe ‘ s onvermoeibare werk zijn als Hoofdcorrespondent van Swans voor de fangemeenschap. Vandaag de dag is het gewoon geaccepteerd dat underground kunstenaars een band met hun publiek moeten ontwikkelen om creatieve kunst te laten doorgaan. In het geval van Swans ben ik verbaasd over de toewijding en het fanatieke geloof van de fans die ik ben tegengekomen: die relatie opgebouwd over decennia om te worden wat het nu is. In de jaren tachtig was het niet ongewoon voor bands om persoonlijk terug te schrijven, Swans nam het gewoon een stuk serieuzer dan sommigen. Via fanmail maakte Jarboe connecties met artiesten als Deryk Thomas en correspondeerde hij met onder andere toekomstig bandlid Bill Bronson. Ze zou ook Swans first website en messageboard creëren met een geheel nieuw niveau van contact-in dat opzicht een van de koplopers in de onafhankelijke muziekscene. De website stond centraal in de voortzetting van Swans legend, legacy en reputatie als de band zelf uitging. Via de site werden aanzienlijke hoeveelheden interviews, CD-R live shows en andere informatie gearchiveerd voor ontdekking. Jarboe maakte ook een punt van het gebruik van zeldzame records en andere zwanen-gerelateerde materialen verzameld door de jaren heen als talismanische kunstobjecten, een van een soort objecten van verlangen, wat betekent dat verder gewicht geaccreteerd aan zwanen als een entiteit van voortdurende betekenis. Ik herinner me specifiek afdrukken en het lezen van interviews op de leeftijd 17-18-weinig bands hadden een online site van een dergelijke schaal of diepte pre-millennium (velen nog steeds niet vandaag.) Ik herinner me dat ik me afvroeg of ik me een test van $100 dollar kon veroorloven of meerdere shows van de tour van 1996-1997 kon kopen om de evolutie van de muziek te observeren – ik werd erin gezogen en geboeid. Dit was een van de springplanken die Swans aanwezig en verleidelijk hielden voor nieuwe generaties – ze waren relatief gemakkelijk te leren in vergelijking met veel acts uit de jaren tachtig en negentig die substantieel graven nodig hadden.

het verband tussen wat Swans in 1996-1997 was geworden – een omnivoor sonisch palet dat alle instrumentatie, aanpak en levering omvat die de gewenste intensiteit van emotie en ervaring zou opleveren – en wat het is geweest tussen 2010 en 2017 is zeer duidelijk. De dynamiek van de moderne band, en de erkenning dat de studio en live incarnaties in veel opzichten heel verschillend zijn, is wat het mogelijk maakt om te evolueren en te ontwikkelen en te blijven verbinden met een publiek. Die expansiviteit ontstond uit het doodlopende eind van de jaren tachtig; uit de mogelijkheden die Jarboe ‘ s aanwezigheid bood en het vertrouwen dat Gira in haar had; uit de experimenten die ze aan tafel bracht. Tot op de dag van vandaag bevat Swans veel ruimte voor het contrast dat wordt geboden door een vrouwelijke zang of voor gevonden geluiden en andere interventies, terwijl de weelderige instrumentatie van de meest recente albums is gegroeid uit de zaden geplant in de midden-tot-eind jaren tachtig. In die tijd wenden sommige fans degradeerde Swans zich tot het esoterische – beschuldigingen van Gothicisme werden geuit – maar het betekende open oor elementen van het oude publiek, degenen die begrepen dat ware intensiteit niet alleen betekende ‘luid’, geplakt met de band terwijl een nieuw publiek evolueerde die waardeerde wat het was geworden. Generaties overspannen en zorgen voor groei is van vitaal belang als een band niet wordt getypecast, gecategoriseerd, statisch en muf. De hedendaagse zwanen zijn het kind van wat zwanen zijn geworden na Jarboe ‘ s invloed en betrokkenheid.