gebouwd in 1156 door Koning Rawal Jaisal, domineert het platteland in de uiterste noordwestelijke hoek van Rajasthan, nabij de grens van India en Pakistan. Het prachtige complex, ook bekend als Sonar Kila (“gouden Fort”) voor zijn glanzende gouden zandstenen muren en gebouwen, bloeide op de oost-west caravan route tussen India en Centraal-Azië naar het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Kooplieden bouwden uitgebreid ontworpen havelis tussen de talrijke paleizen, tempels, bazaars en woningen binnen de muren van het complex. De prachtige architectuur binnen het fort werd beschermd door dubbele vestingmuren en ronde bastions, belangrijke fysieke componenten gebruikt voor defensie en strijd. Extra kenmerken van het fort zijn een werpmuur om de kleigrond van de heuvel op zijn plaats te houden, een teenmuur en de mori, een pad tussen de binnen-en buitenmuren die soldaten en paarden in staat stelden om zich in tijden van oorlog door de structuur te bewegen. Het fort verslechtert, en in de afgelopen tijd, menselijke activiteiten, met name de invoering van moderne sanitair, hebben deze verslechtering versneld. De bouwers van deze woestijnstad hadden de behoefte aan een uitgebreide waterbeheerinfrastructuur niet kunnen voorzien. Maar door de toename van het toerisme en de verbouwing van woningen tot pensions is waterafvoer een echt probleem geworden. De toename van het water op een plek gebouwd voor een droog, dorre klimaat veroorzaakt water sijpelen in de klei rijke grond onder het fort, destabiliseren het en het veroorzaken van de instorting van 87 van de 469 structuren. Bovendien brengen veranderende weerpatronen—steeds vaker voorkomende en ernstige moessons—het fort in gevaar.1996, 1998 en 2000 World Monuments Watch
in 1997 werkte de WMF samen met de Indian National Trust for Art and Cultural Heritage (INTACH) om een ingestorte vleugel van het Paleis van de koningin te behouden en opnieuw te bouwen. Beide gebouwen werden behouden, het Paleis van de Koningin werd omgebouwd tot een erfgoed interpretatief centrum en het Paleis van de koning functioneert nu als onderdeel van het fort palace museum. In juli 1999 stortten twee bastions en een groot deel van de pitching wall in tijdens hevige regenval. Dit leidde ertoe dat de WMF en de regering van India, via de Archaeological Survey of India, in 2003 een memorandum of understanding ondertekenden om een beschermingsplan op te stellen en studies uit te voeren die nodig waren om de stabilisatie van het fort te begeleiden. Er werden geotechnische en architectonische onderzoeken uitgevoerd en er werd een proefproject georganiseerd om een deel van de pitching wall te herstellen. De studies concludeerden dat het niet de funderingsfout was die de recente instorting van gebouwen veroorzaakte, maar de lekkage van water die de kleirijke bodems destabiliseert waarop de vestingwerken en gebouwen rusten. Veldproeven toonden ook ondergrondse beweging in delen van de heuvel aan, en het Geological Survey of India ‘ s rapport identificeerde een breuk of lijnlijn die door de zuidwestelijke hoek van het fort ging. Het rapport van GSI onderstreept de topaanbeveling van het conservatieteam om een geïntegreerd waterbeheersysteem op te zetten dat afzonderlijke regenwater-en rioolwaterleidingen biedt, parallel aan stabilisatie-en conservatiewerkzaamheden. In oktober 2007 werden de bevindingen van het onderzoek gepresenteerd tijdens een openbare hoorzitting in Jaisalmer. De bestaande problemen en problemen waarmee het fort werd geconfronteerd, werden geschetst, de belangrijkste was wijdverspreide water lekkage en de gedetecteerde beweging binnen de zuidwestelijke hoek van het fort. Vandaag, de Rajasthan Urban Infrastructure Project, een gezamenlijke regering van Rajasthan en Asia Development Bank project, is nu in het proces van het verstrekken van de nodige upgrades aan de drainagesystemen van het fort. De studies van de WMF van het fort worden gebruikt bij het ontwerp van deze infrastructuur. Een gematigde aardbeving trof Rajasthan in April 2009, leidend tot barsten en afbuiging in het Paleis van de koning. De beving verergerde de noodlijdende toestand van het gebouw en verhoogde de dreiging van een catastrofale instorting. In 2010 heeft de WMF steun verleend voor de noodstabilisatie van de structuur.Vandaag de dag is het Fort van Jaisalmer nog steeds een labyrint van woningen, winkels, tempels en een paleiscomplex. De muren omringen een bloeiende stad; de 2000 inwoners maken dit het laatste levende fort in India. Behoud en behoud is een integraal onderdeel van de levensduur van dit middeleeuwse architectonische wonder en het leven van mensen die Jaisalmer Fort thuis noemen.
